Projekt w pigułce
Wspólny bilet dla wszystkich przewoźników i organizatorów transportu na terenie województwa pomorskiego stanie się faktem już w 2020 roku. W skład rozbudowanego programu o nazwie „Wdrożenie na obszarze województwa pomorskiego wspólnego dla wszystkich organizatorów i przewoźników transportu systemu poboru opłat za przewozy w zbiorowym transporcie pasażerskim oraz systemu jednolitej informacji pasażerskiej” ma wejść kilkanaście projektów, spośród których kluczowe to:
- System poboru opłat za przewozy w zbiorowym transporcie pasażerskim;
- System jednolitej informacji pasażerskiej.
Wszystkie planowane działania stanowić będą uzupełnienie i niejako rozszerzenie systemu integrowania biletów, konsekwentnie budowanego przez PKP. Kto będzie głównym beneficjentem programu? Co oczywiste – pasażerowie. Ale nie tylko oni. Również samorząd województwa pomorskiego, samorządy powiatów i gmin, operatorzy przewozów miejskich i regionalnych, a także środowisko naturalne.
Ale po kolei.
Korzyści dla pasażerów
Co zyskają pasażerowie?
Przejrzysty i nowoczesny sposób płacenia za przejazdy środkami komunikacji. Jasny system informacji o tym, jak i za ile dotrzeć z punktu A do punktu B. Skrócenie czasu przejazdu, a także obniżenie kosztów podróży poprzez zastosowanie optymalnych rozwiązań komunikacyjnych. Do dyspozycji podróżujących zostanie oddana platforma pozwalająca nie tylko zaplanować przejazd, ale także zoptymalizować go zarówno pod względem czasowym, jak i ekonomicznym. Innymi słowy, pasażer dowie się, jak to zrobić, żeby dotrzeć do celu jak najszybciej, jak najwygodniej i jak najtaniej. To istotne nie tylko dla mieszkańców regionu, ale także dla turystów, których tysiące napływają każdego roku na Pomorze.
Korzyści dla samorządów
Korzyści dla samorządu województwa to przede wszystkim bardziej efektywne wykorzystanie dopłat do regionalnego transportu, zautomatyzowanie systemu rozliczania wpływów z tytułu ulg ustawowych, a także dostosowanie częstotliwości komunikacji do rzeczywistych potrzeb (dzięki bieżącym raportom z analiz przewozowych).
Dlaczego system będzie ważny również dla lokalnych samorządów? Ponieważ umożliwi przejrzyste rozliczanie wpływów z tytułu opłat komunikacyjnych na ich terenach, pozwoli na wzrost efektywności dopłat do lokalnego transportu, zminimalizuje liczbę osób korzystających z komunikacji „na gapę” – czyli bez dokonywania opłaty za przejazd, a tym samym zwiększy wpływy do budżetu z tytułu sprzedaży biletów.
Korzyści dla operatorów
Na programie skorzystają także operatorzy przewozów. To oni uzyskają dane pozwalające na bieżącą analizę wykorzystania i obciążenia poszczególnych linii, co umożliwi dostosowanie rozkładów do rzeczywistego zapotrzebowania. Zwiększy się także liczba niskokosztowych kanałów dystrybucji wszystkich rodzajów biletów, a docelowo obniży się koszt produkcji nośnika opłaty za przejazd (przejście z biletu papierowego na kartę czy inne sposoby elektronicznego identyfikowania podróży pasażera). Niebagatelną sprawą będzie także odciążenie kierowców i motorniczych od obowiązku sprzedaży biletów, co przełoży się na większe bezpieczeństwo pasażerów. Spadną też koszty kontroli biletowych.
Korzyści dla środowiska naturalnego
I wreszcie korzyści dla środowiska. Prosty sposób na dotarcie do pracy czy na zakupy, dowiezienie dzieci do szkoły bez konieczności stania w korkach i ponoszenia opłat za parkowanie z pewnością poskutkuje tym, że część z dzisiejszych użytkowników aut przesiądzie się do autobusów, tramwajów czy pociągów. Obniżenie liczby samochodów osobowych na pomorskich drogach przełoży się bezpośrednio na czystość powietrza w regionie. A samorządom pozwoli to na zaoszczędzenie środków na remonty dróg.
O tym, że program jest potrzebny, nie trzeba raczej nikogo przekonywać.
Podróżowanie komunikacją zbiorową po Pomorzu jest aktualnie bardzo trudne. Ponad 100 operatorów przewozów, różne taryfy, odmienne systemy ulg... Poruszać się w tym potrafią tylko najbardziej wytrwali i dociekliwi.
Jak to jednak zrobić, żeby nowy system był atrakcyjny, przejrzysty i budził zaufanie wśród jego odbiorców, a jednocześnie nie zaburzał działania systemów funkcjonujących w poszczególnych miastach?
Temu celowi służą podstawowe założenia:
Uproszczenie procedur wnoszenia opłat za przejazdy jednorazowe, okresowe i łączone na terenie województwa z zachowaniem stawek i ulg stosowanych przez poszczególnych przewoźników – pasażer dokonuje płatności w sposób jednolity (przy użyciu smartfona, karty płatniczej zbliżeniowej lub specjalnego, dedykowanego urządzenia) bez względu na to, jakim środkiem transportu chce podróżować.
- Budowa całkowicie nowej platformy informatycznej służącej do wnoszenia opłat za transport pasażerski.
- Automatyczne optymalizowanie kosztów. Co to oznacza? System nie naciąga pasażera na drogie bilety – zawsze wybiera najtańsze rozwiązanie. Jeśli podczas planowanej podróży suma biletów jednoprzejazdowych przekracza koszt biletu całodobowego, system zasugeruje tę tańszą opcję.
- Wprowadzenie nowoczesnych nośników biletu oraz sposobów bezpiecznego identyfikowania pasażerów wsiadających do pojazdów i wysiadających z nich.
- Wprowadzenie możliwości precyzyjnego rozliczania przychodów z opłat za przejazdy pasażerskie pomiędzy poszczególnymi organizatorami i operatorami przewozów.
- Umożliwienie pozyskiwania danych dotyczących sytuacji na drogach oraz frekwencji w pojazdach i wykorzystywania tych danych przez poszczególnych organizatorów i operatorów przewozów.
- Wprowadzenie systemu jednolitych, prostych i wygodnych płatności za przejazdy środkami komunikacji zwiększy atrakcyjność transportu publicznego.
Jak pokazują przykłady europejskich miast, gdzie podobne rozwiązania zostały już w prowadzone (Amsterdam, Kopenhaga, Londyn) przekłada się to w prostej linii na spadek udziału aut osobowych w codziennej komunikacji. Pomorze już za trzy lata ma szansę na bardzo nowoczesny i innowacyjny system, który nie tylko czerpie z doświadczeń innych, ale idzie też kilka kroków naprzód. System ten będzie mógł stać się prototypem do wdrażania w innych regionach i aglomeracjach – nie tylko w Polsce.
