ELENA, czyli jak razem walczyć o czyste środowisko
Program zmierzający do utworzenia jednolitego biletu na wszystkie środki transportu publicznego nie jest wyizolowanym działaniem ograniczonym do terenu województwa pomorskiego. Osadzony jest on w szerszym kontekście strategicznych planów nie tylko województwa i kraju, ale także Europy.
Głównym celem jest stworzenie takich warunków rozwoju komunikacji publicznej, aby stała się ona podstawowym sposobem docierania do celu – przede wszystkim w zakresie codziennych dojazdów do pracy, szkoły czy na uczelnię. Nie bez znaczenia jest także uatrakcyjnienie jej dla turystów.
Statystyki nie są optymistyczne. Na obszarze województwa pomorskiego w tzw. ruchu międzypowiatowym ponad 70 proc. dojazdów odbywa się samochodami osobowymi – czyli w najmniej ekologiczny sposób. Zwłaszcza że w samochodzie takim jedzie zazwyczaj tylko jedna lub dwie osoby (średnio 1,5 osoby).
Czytaj też: Wielki sukces naszej spółki – środki z funduszu ELENA po raz pierwszy w Polsce
Taki rozkład sił powoduje, że większe miasta się korkują i wydłuża się czas dotarcia do celu. Jednak najtrudniej odwracalnym skutkiem jest fatalny wpływ na środowisko naturalne, które staje się coraz bardziej zanieczyszczone. Pojazdy samochodowe są największym źródłem skażenia środowiska, obciążając je blisko 15 tys. przeróżnych związków chemicznych.
Środki transportu drogowego odpowiedzialne są za emisję:
- 63 proc. tlenków azotu,
- ok. 50 proc. substancji chemicznych pochodzenia organicznego,
- ok. 80 proc. tlenku węgla,
- 10-25 proc. pyłów zawieszonych w powietrzu,
- 6,5 proc. dwutlenku siarki.
Europejska Agencja ds. Ochrony Środowiska stwierdziła, że samochody odpowiadają za 10-25 proc. europejskiej emisji pyłów, ale ich wkład w zanieczyszczenie powietrza w miastach na poziomie gruntu jest znacznie większy. Wynika on ze zjawiska wtórnego pylenia przez koła samochodów. Dodatkowo pojazdy spalinowe są największym emitorem toksycznych związków chemicznych, takich jak: 1,3-butadien, benzen i liczne substancje rakotwórcze związane z pyłami.
Działania zmierzające do odciążenia środowiska są więc wspólnym interesem nie tylko pojedynczych miast i regionów, ale także obszarów z nimi sąsiadujących. Stąd jednym z kluczowych kierunków funkcjonowania spółki InnoBalitca jest praca na rzecz zintegrowania działań podejmowanych przez różne podmioty na rzecz ochrony środowiska.
Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione uwarunkowania, InnoBaltica postanowiła wystąpić o środki w ramach instrumentu finansującego ELENA (European Local ENergy Assistance), który wspiera technicznie m.in. projekty związane z transportem miejskim, zmierzające do bardziej efektywnego wykorzystania energii. Zadaniem spółki będzie koordynowanie na terenie Pomorza trzech ważnych działań realizowanych przez różne podmioty:
- tworzenia węzłów transportowych,
- wdrażania systemu roweru metropolitalnego,
- integracji poboru opłat.
Wszystkie te działania mają pomóc pasażerom w docieraniu do celu za pomocą transportu zorganizowanego. Przypomnijmy, na czym polegają.
Rower metropolitalny powstanie w oparciu o tzw. system IV generacji, czyli o rowery z wbudowanym elektrozamkiem i modułem GPS. Dzięki temu nie będą wymagały specjalnych stacji dokujących i będzie je można parkować z wykorzystaniem tradycyjnych stojaków rowerowych, zarówno do obecnie funkcjonujących, jak i nowych, zakupionych w ramach projektu. Wszystkie włączone do systemu parkingi rowerowe będą objęte systemem geolokalizacji operatora roweru publicznego i odpowiednio oznakowane. Każde miasto otrzyma swoją pulę rowerów z 3866 planowanych w projekcie. Przykładowo Gdańsk będzie miał 2160 pojazdów, Gdynia – 1100, Sopot – 164, Reda – 39. W trzech pierwszych ośrodkach 10 proc. floty stanowić będą rowery ze wspomaganiem elektrycznym i te będą już wymagały specjalnych stacji umożliwiających ładowanie.
System roweru metropolitalnego (realizowany przez stowarzyszenie Obszar Metropolitalny Gdańsk Gdynia Sopot) powstaje w ramach większego przedsięwzięcia pod nazwą “Węzły integracyjne wraz z trasami dojazdowymi w obszarze metropolitalnym Gdańsk Gdynia Sopot.” Wg założeń tego obszernego projektu rower publiczny (który z założenia nie jest rowerem turystycznym, tylko komunikacyjnym) zasilać ma węzły integracyjne i tereny w promieniu 5 km wokół każdego z nich. Oznacza to, że mieszkańcy będą mogli wygodnie łączyć ze sobą różne środki komunikacji i jadąc do pracy, przesiadać się z roweru prosto na pociąg czy autobus. Dodatkowym udogodnieniem będzie integracja systemu rowerowego z systemem biletu metropolitalnego.
Aby całość działała jeszcze sprawniej, potrzebna jest integracja całego pomorskiego systemu poboru opłat za przejazdy transportem publicznym, co z kolei jest przedmiotem jednego z projektów przygotowywanych w ramach programu spółki InnoBaltica o nazwie „Wdrożenie na obszarze województwa pomorskiego wspólnego dla wszystkich organizatorów i przewoźników transportu systemu poboru opłat za przewozy w zbiorowym transporcie pasażerskim oraz systemu jednolitej informacji pasażerskiej”.
Z wykorzystaniem danych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Polskiego Klubu Ekologicznego
